Norveç'in Bergen şehri fiyortlara açılan kapı olarak biliniyor. Aynı zamanda ülkenin en güzel şehirlerinden biri. Her sene birçok turistin yolu hem şehrin keyifli mimarisini, hem doğasını, UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alan Brygge Hansa Evleri'ni görmek; hem de buradan kalkan dünyanın en güzel fiyortlarına açılan teknelere binmek için buraya düşüyor. Limanda bulunan rengarenk ahşap evler fotoğrafları süslüyor. Biz de bu evlere dair bildiklerimizi detaylıca sizlerle paylaşalım istedik.
Avrupa ticaretinin öncüsü Hansa Birliği
Tahmin edersiniz ki Ortaçağ'da ticaret yapmanın birçok riski vardı. Kuzey Almanya'da yaşayan birkaç ticaret kentinin 12. yüzyılda birlik olmasıyla temelleri atılan Hansa Ticaret Kolonisi Avrupa ticaretine 300 sene yön veren bir güç haline dönüştü. Başkent Lübeck'ten yönetilen birliğin en önemli kentlerinden biri de Norveç'in o dönemlerdeki başkenti Bergen’di.
Norveç, birçok tarım ürününden yoksun bir ülkeydi evet ama bunun yanında bütün Avrupa'ya yetecek deniz ürünlerine sahipti! Norveç'te balıkçılığın kalbi, kuzeyde yer alan Lofoten Adaları'ndan avlanan morina balığıydı;kış boyunca rüzgarda kurutulur ve buradan Bergen'e gemilerle sevk edilirdi.
Lofoten'den Bergen'e Morina Yolculuğu
Her biri tonlarca kurutulmuş morina balığı taşıyan yılda ortalama 200 gemi Lofoten Adaları’ndan Bergen’e doğru yola çıktığında, Avrupa'nın diğer şehirlerinden de Norveç'in ihtiyaç duyduğu ürünleri gemilerine yüklemiş olan tüccarlar da Bergen'e doğru yola çıkardı.
Bu ürünlerin arasında un, arpa, cam, tuz, bira, şerbetçiotu, kenevir, hırdavat, buğday, kilise süsleri ve parfüm bulunuyordu.
İki taraftan yola çıkan gemiler hemen hemen aynı günlerde Bergen limanına varırdı. Avrupa’dan gelen gemiler yüklerini indirip balığı yükledikten sonra geldikleri limanlara doğru yola çıkardı.
Hansa Birliği'ndeki Diğer Önemli Kentler
Bergen'den yola çıkan gemiler, Hansa Birliği’nde yer alan diğer şehirlere doğru yolculuğa başlardı. Bu liman kentlerinden ise daha küçük kervanlar karayolu aracılığıyla diğer karasal kentlere dağıtırdı balığı. Balığın yanında ciğer yağı çok değerliydi. Aydınlatmadan, mutfakta kullanımına kadar bir çok farklı kullanım alanı vardı. 1630 yılında birlik zayıflamaya başlayana kadar liman şehirleri bu sayede Avrupa’nın en parlak şehirleri haline gelmişti.
Bergen’den Avrupa’ya balık satan tüccarlar Bergen limanında evler inşa etmeye başladılar. Bu “dışarıdan” gelen tüccarların şehrin kültürüne olumsuz etkide bulunmaması adınaydı. Norveçlilertüccarların sadece liman bölgesine yerleşmelerine izin verdi. Sayıları gittikçe artan tüccar, gemici ve çıraklar burada komün hayatı yaşıyorlardı. Hatta iki kilise bile kurdular, papazları ise merkez Lübeck’ten atanıyordu.
Ticaret kolonisindekilerin tamamı erkekti ve evlenmeleri ya da Bergen’de herhangi bir kadınla ilişki yaşamaları yasaktı. Çıraklar, kalfalar ve gemi sahipleri olarak 3 gruba ayrılıyorlardı.
Zamanla Norveç’in sattığı balık miktarı artıp ticaret fazlası vermeye başlayınca Hansa tüccarları da Norveç’ten sürekli borç almaya başladılar.Yeni ticaret yollarının bulunması ile büyük darbe yiyen Hansa Birliği zayıflarken Norveçliler tüccarların evlerini yavaş yavaş satın almaya başladılar. 1754 yılına kadar zar zor varlığını devam ettiren birlik son evin de boşaltılmasıyla balık ticaretinde söz hakkını kaybetti.
Birliğin son kalesi olan Bergen‘deki Hansa evleri, şehrin mimarisinin ve şehir planının değişmeden bugüne gelmiş olması nedeniyle oldukça iyi korundu. Avrupa hengamesinden uzak olmasının da korumada rolü büyüktü. Günümüzde bu rengarenk evler otel, restoran, atölye, dükkan, ofis olarak kullanılıyor.
1343 yılında ilk gelen Hansa tüccarları ile başlayan serüveni 1754 yılında sona erdi. Yıllar içinde onlarca yangın, korsan saldırıları, veba gibi bir sürü hastalık geçiren şehir ve evler 1979 yılından beri UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde bulunuyor.
Evlerin en başında dönemin vergi dairesi bulunuyor. Günümüzde müze olarak ziyaret edilebilen binada ticarete katılan her geminin kayıt defterlerini, gemi mürettabatının kaldığı yatakhaneyi, yemek yedikleri ortak alanları, sanat eserlerini görmek mümkün.
Yüzyıllara meydan okuyan bu rengarenk, estetik evleri görmek isterseniz Norveç turumuza katılabilirsiniz!